Op de avond van 26 januari 2006 heerste er in de bovenzaal van café Lofen in Utrecht een aparte stemming, een mengeling van feestelijkheid, weemoed en boosheid. De projectgroep Kerk en Milieu nam feestelijk afscheid van haar coördinator Mark van Kuilenburg. Noodgedwongen, want de subsidiekraan was dichtgedraaid. Mark was in de voorafgaande jaren voor zijn inkomen steeds weer afhankelijk geweest van tijdelijke contracten, op basis van door het Ministerie van VROM voor enkele jaren verstrekte financiën. En de kerken vonden zijn werk kennelijk niet belangrijk genoeg om de zo ontstane tekorten te willen dekken..
Een wat merkwaardig afscheidsfeest was het. Er was gelukkig ook volop ruimte voor terug kijken op een mooie periode, waarin milieu en duurzaamheid - na een bliksemstart in het Conciliair Proces en een komkommertijd daarna – mede dankzij Al Gore weer op de maatschappelijke en kerkelijke agenda waren teruggekeerd. Kerk in Actie was bereid om een minimale doorstart te maken: het blad van Kerk en Milieu moest sneuvelen maar de website zou behouden blijven. De overgebleven leden van de projectgroep waren vast van plan om ook in het minder ruime jasje door te gaan.
Mark zelf onderging de feestvreugde als altijd rustig en bedaard. Volop genietend van de aandacht van al die vertrouwde mensen die het werk van Kerk en Milieu jarenlang hadden gedragen en ondersteund. Relativerend, met zijn eigen onvolprezen humor, wanneer een feestredenaar hem naar zijn mening wat al te veel veren wilde op- of insteken. Maar die veren waren wel degelijk verdiend. Dankzij Marks precisie waren vele jaargangen van het kwartaalblad met de regelmaat van de klok verschenen. Echte ‘bewaarbladen’, vol informatie en inspiratie, net wat de abonnees en hun lokale werkgroepen nodig hadden. Naast zijn redactionele werk voor het blad had Mark allerlei speciale uitgaven en bijzondere bijeenkomsten georganiseerd. Daarbij werden belangrijke verbindingen gelegd tussen kerk en wereld – denk bijvoorbeeld aan de bijeenkomsten rond het boekje ’Het Handvest van de aarde: een uitdaging voor de kerken?’ Al die vruchten van zijn werk bevinden zich in geheugens, privé verzamelingen, bibliotheken en archieven – van zijn vele maatjes, de projectgroep en de Raad van kerken.
Op die avond in Utrecht werd duidelijk, hoe veel dank de kerkelijke milieubeweging aan Mark verschuldigd was en hoe weinig zekerheid ze hem had kunnen bieden. Bij het afscheid klonken bemoedigende woorden, van hoop op een spoedige nieuwe baan.
Gelukkig kwam die er, in de vorm van een beleidsfunctie bij de congregatie van medische missiezusters. Dat verschafte de basis die hij met muzikale activiteiten kon aanvullen. Want Mark was niet alleen een schoolvoorbeeld van de voor- en vooral van de nadelen van flexibel werknemerschap, hij was ook een illustratieve multitasker, even vaardig met piano- en orgeltoetsen als met die van de PC.
Zij nieuwe veelvormige werk nam hem al spoedig weer helemaal in beslag. En thuis - Elselien en zoon Maarten - was er ook nog. Hij kwam nog een keer piano spelen op een netwerkdag van Kerk en Milieu. Weer zo’n kleine reünie, net als die jaarlijkse ontmoeting van oud-collega’s uit Leidschendam waar hij zich ook regelmatig bleef laten zien. Vorig jaar liet hij zich verleiden om zo nu en dan een column te gaan schrijven voor de website van Kerk en Milieu. In het voorjaar verscheen de eerste, een aanstekelijk verhaal over een erfenis voor zijn medische missiezusters.
Kort daarna kwam het vreselijke bericht over een ongeneselijke tumor in zijn hoofd.
Op de website van de Oecumenische Studentengemeente van Utrecht, waarvoor hij zich met hart en ziel als cantor-organist had ingezet, ging hij verslag doen van zijn ervaringen: strijdlustig, humoristisch, sarcastisch – een onnavolgbare manier van verwerking.
Op zondagmiddag 25 september werd hij, in rolstoel gezeten, nog één keer in het zonnetje gezet. Zijn CD met orgelwerken van Louis Vierne, een jaar daarvoor opgenomen in de Utrechtse Sint Willibrord kerk, werd gepresenteerd, in een enthousiast en ontroerd gezelschap van vrienden, bekenden en orgelliefhebbers.
Op maandag 14 november verscheen het bericht van zijn overlijden.
Net als toen in de bovenzaal van café Lofen, zijn we dankbaar voor wie hij is geweest. Maar ook heel droevig – en boos - over wat hem, zijn dierbaren en ons, onthouden werd.
Kees Tinga, oud-secretaris projectgroep Kerk en Milieu