Door Marjolein Tiemens-Hulscher - juli 2013
Consumanderen is genieten van een ‘soberder’ leven. Steeds meer mensen kiezen, volgens onderzoeksbureau Motivaction, voor een soberder leven (Trouw, 20 en 22 juni). Maar wat is soberder?
Bij sober heb ik altijd de associatie van somber en minder. Het klinkt niet aantrekkelijk en zal maar weinig mensen aanspreken. Maar dat hoeft sober natuurlijk helemaal niet te zijn, in tegendeel. Een fietstochtje naar de boerderij om (biologische) zuivel, groente en vlees te halen is heerlijk.Ik geniet daar meer van dan vlug, vlug kant en klaar maaltijden kopen bij de supermarkt. Bovendien versterkt het de verbinding met je voedsel. Je weet waar de producten vandaan komen, en ze zijn nog lekkerder ook. Als vanzelf besteed je daardoor meer aandacht aan het koken en aan de maaltijd, want voedsel is dat waard.
Maar is het soberder?
Ik denk van niet. het is niet minder, maar anders; niet consuminderen, maar consumanderen.
Een duurzame economie vergt een paradigmawisseling, om maar eens een moeilijk woord te gebruiken; het ‘anders’ in dezelfde realiteit gaan staan. Zoiets gaat langzaam en vraagt geduld.
Het verrassende is, volgens onderzoeksbureau Motivaction dat we wel soberder zijn gaan leven, maar ons minder druk maken over klimaat, milieu en de toekomst van de planeet aarde. We zijn veel meer gericht op de eigen kleine wereld of op mensen met dezelfde leefstijl. Hieruit blijkt dat het consumanderen al volop aan de gang is en met succes. Kijk maar hoeveel levensvreugde en voldoening initiatieven als buurttuinen, voedselcoöperaties en repair-cafés al hebben gebracht.
Het veranderen in denken over ‘het hebben’ naar ‘de beschikking hebben over’ is ook een vorm van consumanderen. De populariteit van deelautobedrijven, ruilbeurzen, uitleen- en ruilsites groeit enorm. Bedenk eens wat een ruimte het oplevert als niet meer elk huishouden één of zelfs twee auto’s voor de deur heeft staan, maar alleen enkele buurtauto’s op een centraal plekje in de wijk. Ruimte die gebruikt kan worden door de kinderen om te spelen, of voor een groenstrook of een buurttuin.
Deze verandering in denken is gevolg van verstandig economisch denken (mensen hebben nu in de crisis eenmaal minder te besteden), maar levert wel een positieve bijdrage aan een duurzame economie en duurzame samenleving. Daarom moeten we het niet meer hebben over afzien van consumentisme, consuminderen of discipline, maar over het veel positievere consumanderen. Een dagje geen vlees is dan niet minder vlees, maar een gevarieerder wekelijks menu. Consumanderen laat je een keuze, spreekt je aan op je creativiteit en verrijkt je leven.
Wat kunnen wij als gelovigen hiermee? Raakt dat ons? Ik denk van wel. In het geloof spelen de waarden solidariteit, gerechtigheid, bescheidenheid en medemenselijkheid een grote rol. Consumanderen is een manier van leven waarin deze waarden gerealiseerd worden. Daarmee getuigen we de dankbaarheid voor het geschenk van de schepping. De vorige paus, Benedictus XVI, vroeg ons dit uit te dragen, want een goed voorbeeld doet goed volgen.
Marjolein Tiemens-Hulscher
Marjolein is zzp’er Groen Geloven en verzorgt lezingen, workshops en cursussen over geloof en duurzaamheid.