Wat hebben Kerstmis en duurzaamheid met elkaar te maken? U denkt hierbij mogelijk aan de wijze waarop we Kerstmis vieren. Hoe zit het met de milieuvriendelijkheid van de kerstboom? Hoe bereiden we een milieuvriendelijk kerstdiner? Hoe besteden we onze wintervakantie? Allemaal vragen die komende weken aan de orde zijn en die alles te maken hebben met Kerstmis en met duurzaamheid.
Toch wou ik het over iets anders hebben, over de geboorte van Jezus Christus, over de menswording van God. Wat betekent dat voor de schepping?
Wij zien de schepping als een kostbaar geschenk. De schepping is het werk van God. Hij heeft haar aan ons gegeven.
Het gaat nog verder: ook wij zelf zijn schepping. Wij maken deel uit van de door God geschapen werkelijkheid. Hij heeft ons het leven gegeven. Dat alles heeft plaatsgevonden in een lange geschiedenis van miljarden jaren: van de oerknal tot op de dag van vandaag.
In die lange geschiedenis gebeurt er zo'n tweeduizend jaar geleden plotseling iets zeer opmerkelijks. Gods Zoon wordt mens. De Schepper wordt schepping. Zijn liefde voor het werk van zijn handen is zo groot dat Hij zich er concreet mee verbindt en er deel van wordt. Nu is de schepping niet meer alleen datgene wat Hij gemaakt heeft. Nu heeft Hij zich er onlosmakelijk mee verbonden. De Schepper is opgegaan in zijn schepping. “Het Woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond.” (Joh 1,14)
In Jezus Christus wordt duidelijk hoe alles met elkaar verbonden is en alles met elkaar samenhangt. God wil de verbondenheid van alle schepselen met elkaar, want zij zijn allen in Christus met Hem verbonden. Het een kan niet zonder het andere. Alles, heel de schepping is bedoeld één harmonieus geheel te vormen. Paulus schrijft aan de Romeinen: “Ook de schepping zal verlost worden uit de slavernij der vergankelijkheid en delen in de glorierijke vrijheid van de kinderen Gods.” (Rom 8,21) Met de menswording van Jezus Christus is niet alleen de mens maar heel de schepping verlost en vervuld van goddelijke glorie en goddelijke genade.
Franciscus van Assisi bezingt met zijn Zonnelied de relatie tussen God en zijn schepping en de relatie van de schepselen met elkaar. Hij noemt de zon zijn broeder en de aarde zijn zuster en moeder. Franciscus weet zich innig verbonden met de schepping. Samen met alle schepselen, samen met heel de schepping looft en eert Franciscus zijn Schepper, de Allerhoogste.
Als paus Franciscus in Laudato si' schrijft over de noodzaak van een ecologische bekering gaat het niet alleen over soberheid. De basis van deze bekering ligt juist in onze visie op de schepping. Kerstmis maakt ons duidelijk dat de schepping vervuld is met een overvloed aan liefde en genade.
Iedereen een gezegend en liefdevol Kerstfeest toegewenst.
Pier Tolsma, diaken
Foto Kerstschikking: © Freek Visser