Kees Tinga, 10 november 2018
Nog even en de kolommen van kranten, week- en kerkbladen worden weer gevuld met eindejaar- overpeinzingen. Het zou mij daarbij niet verbazen als we in die stukken regelmatig een uitdrukking gaan tegenkomen die nog niet zo lang geleden voor het eerst in ons taalgebruik opdook. Kanteljaar heten dan de twaalf maanden van 2018.
We gaan ervoor
Want er is in ons land een gasbesluit genomen, door een regering die zichzelf maar meteen tot het ‘groenste Kabinet ooit’ uitriep, omdat milieu en klimaat voor het eerst serieus aandacht kregen. En het lijkt erop dat die aandacht in de stemming onder de bevolking gespiegeld wordt; we maken meer werk van energiebesparing en CO₂reductie. We eten minder vlees. Zonnepanelen waren al niet aan te slepen en krijgen steeds vaker gezelschap van warmtepompen en elektrische auto’s en zelfs het tot voor kort zo onaantastbare vliegbedrijf wordt onderwerp van kritische beschouwingen met voorzichtige suggesties voor grenzen aan de groei. Ook in de kerken wordt de omslag zichtbaar: hoe is anders de recente groeispurt van het aantal Groene Kerken te verklaren?
Ja, je moet wel een doorgewinterde klimaatscepticus zijn om nu nog te denken dat het Zwitserleven van de afgelopen halve eeuw in ons deel van de wereld oneindig en onbekommerd kan worden voort geconsumeerd.
Kairos
Zouden historici over enige tijd inderdaad 2018 aanwijzen als het jaar waarin de mensheid tot bezinning kwam? Of wordt het bij nader inzien toch ‘Parijs 2015’, of ‘Al Gore 2004’? Dat is het aardige van oudejaarsoverpeinzingen, dat je er alle kanten mee uit kunt en nooit zeker weet of je gelijk krijgt. Maar als het toch eens waar zou worden. Dat we, zonder het al helemaal te beseffen, getuige zijn van een fundamentele koerswijziging in politiek en economisch beleid, op een uiterst kritisch moment in onze geschiedenis, zo’n ervaring die ooit als Kairos zal worden erkend.
Dan zouden we nu ook zelf al alles moeten doen, en laten, om die aanduiding ‘kanteljaar’ ook in ons eigen kleine bestaan waar te maken. Het kan nog nét – het is nog maar Advent.