Marjolein Tiemens-Hulscher, 21 oktober 2019
Zijn XTC- (en andere drugs)-gebruikers medeverantwoordelijk voor drugsmoorden en de afvaldumping van drugslabs? Het is een vraag die de afgelopen tijd in de media rondging. Heeft u erover nagedacht? Het ging specifiek over drugs. Maar in feite kun je dezelfde vraag stellen voor alle producten die we gebruiken. Ben je medeverantwoordelijk voor de effecten die de producten, die je gebruikt, hebben op het leven andere mensen of op het milieu, de natuur?
Verborgen impact
Achter alles wat we gebruiken, spullen, kleding, voedsel, de manier waarop we reizen, gaat een wereld schuil die niet direct zichtbaar is. Maar het is wel belangrijk om daarvan bewust te zijn en toch iets van die wereld te kennen. Hoe kun je anders verantwoorde keuzes maken? Het boek ‘De verborgen impact’ van Barbette Porcelijn laat ons achter de schermen kijken en toont wat er allemaal komt kijken bij de productie, het gebruik en het afdanken bij wat we gebruiken en eten. Het gaat om het gebruik van energie, grondstoffen en giftige stoffen, om land- en watergebruik. Maar ook om het afval, inclusief broeikasgassen, dat daarbij wordt geproduceerd en waar een oplossing voor nodig is.
Superwaar
Alfred Slomp voegt in zijn boek ‘Superwaar’ daar nog een dimensie aan toe, namelijk de arbeidsomstandigheden van mensen, ook kinderen, in bijvoorbeeld de kledingindustrie, op de plantages (cacao, koffie, thee, palmolie, banaan enz) en in de mijnbouw. (Kind)slavernij is daar een veelvoorkomend verschijnsel. Smaakt de chocolade je nog wel als je er weet van hebt? Ben je medeverantwoordelijk voor het instandhouden van het systeem als je de goedkoopste T-shirtjes, die je misschien maar een paar keer draagt, blijft kopen?
Positieve keuze
Voor een groeiend aantal consumenten is het antwoord op deze vraag: ‘ja’. Zij kiezen bijvoorbeeld voor een fair-phone, eerlijke kleding en biologische producten, omdat ze niet langer bij willen dragen aan de misstanden, uitbuiting, vervuiling, en verlies van biodiversiteit. Als het om drugs gaat, om nog maar even op de aanleiding van deze column terug te komen, geldt dezelfde gedachtegang. In wezen zie ik daar geen verschil. Het komt natuurlijk wel een stuk heftiger binnen om medeverantwoordelijk te zijn voor moord door het gebruik van (soft)drugs, dan bijvoorbeeld voor de verzuring van natuurgebieden door het rijden van 130 km/uur of het eten van vlees.
Compassie
Wat is het dat mensen zich medeverantwoordelijk voelen voor de invloed van hun keuzes op de rest van de wereld? Het sleutelwoord is denk ik verbondenheid. Betrokken en begaan zijn met de Aarde, met de natuur, met je medemens, het is compassie. Voor mij is rekening houden met de effecten van mijn keuzes op het leven van een ander en het milieu een logische invulling van het belangrijkste gebod dat Jezus ons heeft meegegeven ‘Heb je naaste lief’. Dit gebod behelst meer dan zorgen voor de ander op het moment dat die dit nodig heeft. Het gaat er om dat jij door jouw levensstijl op z’n minst het leven van een ander geen schade berokkent, niet belemmert. (Wat jij teveel neemt, komt een ander tekort). Dat je de natuur niet aantast. Maar waar het vooral om gaat is dat je door jouw keuzes bijdraagt aan het algemeen welzijn waar de hele aarde-leefgemeenschap wel bij vaart. Zo bouw je aan het koninkrijk van God.