Spring naar inhoud

Kloostertuinen: Een weelde aan groen

Gepubliceerd op

Onlangs verscheen een handzaam gidsje, een ‘dwarsligger’ Een weelde aan groen, over vier “kloostertuinen” in Noord-Brabant: tuinen in St. Agatha, Megen, Velp en Uden.
Het boekje biedt veel foto’s en informatie over de geschiedenis van de (deels voormalige) kloosters en hun tuinen. Vier beschreven fietsroutes met knooppunten verbinden de vier tuinen.

Een weelde van groen … wat is er te zien?

- In St. Agatha kun je in de zomer genieten van indrukwekkende dahlia’s en in het voorjaar van tulpen die van oudsher in de kerk gebruikt worden. Er zijn drie  bloemenperken met de kleuren van een regenboog, een kruidentuin met paden in de vorm van een kruis, een vogelakker, visvijvers, monumentale bomen en een historische groene ‘bid-tuin’: “Semper Vivum” met vormsnoei, aangelegd door Kruisheer Vlam eind 1800, en tuinbeelden van gerecycled ijzer gemaakt door kruisheer Edgard Claes van onder meer vogels en tuinbroeder Piet.

- In Uden maak je kennis met kruiden die eeuwenlang door kloosterlingen werden verbouwd om als geneesmiddel, verfstof en keukenkruid te dienen, aangevuld met andere wilde kruiden.

- In Megen zie je planten gerangschikt in borders rond het kerkelijk jaar, Maria, heiligen en ander inspirerende personen, verhalen, bijbel, kerkgeschiedenis, symboliek en pluktuinen, een kruidentuin, een  bescheiden moestuin, fruitbomen  en een voorbeeld van ecologisch beheer rond een poel.

- In Velp is een fraaie biologische moestuin, vruchtbomen, bessen en kruiden: vrijwilligers zetten de traditie van de Kapucijnen voort. Als overgang naar een stil parkbos  staat het pesthuis  uit 1670.

Laat je inspireren door deze weelde van groen om ook zelf groen te doen?

Vier kloostertuinen bezoeken?

  • → De grote kloostertuin en landschapstuin van het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven in St. Agatha (er wonen nog enkele Kruisheren naast andere bewoners) is dagelijks te bezoeken.
  • → De kruidentuin bij het Museum KRONA is alleen te bekijken als het Museum open is. De tuin van het Birgitnessenklooster daarnaast is niet  te bezoeken!
    Rondleidingen zijn op termijn -na Pinksteren ?- mogelijk.
  • → In het voormalige  Kapucijnen klooster van Velp (momenteel beheerd door Avant Spirit): kun je als gast of pelgrim aan een dagprogramma of overnachting de tuin bezoeken. Er is gezorgd voor een fraaie meditatieve luisterwandeling die op je telefoon af te luisteren is en die verdieping schenkt aan de beleving.
    Rondleidingen zijn op termijn -na Pinksteren?-  mogelijk.
  • → De kloostertuin van de minderbroeders franciscanen in Megen is de enige tuin die nog in eigen beheer is van religieuzen: de franciscanen. Deze kloostertuin met de “Hof van lof” is vanaf 16 april 2021 voor individuele bezoekers op vrijdag en zaterdagmiddag open van 14:00-16:00 uur. Rondleidingen voor groepen zijn op termijn mogelijk.
    Er is een tuingids met de planten die in de Hof van Lof staan en hun betekenis in de christelijke traditie. Daarnaast is er aanvullend een Meditatieve tuingids Laudato Si': je staat bij veertien “staties” stil bij de relatie tussen mens, milieu en natuur, aan de hand van bijvoorbeeld een Franciscus beeld,  een poel, bijenhotel,  moestuin, pluktuin, kruiden etc.. Daarbij wordt verwezen naar teksten uit de encycliek Laudato Si' van Paus Franciscus en bijbelteksten. Deze gids biedt inspiratie om zelf aan de slag te gaan met een groene tuin ’van betekenis’. Een tuin met aandacht voor natuur en milieu en dierenleven. En gevuld met bloemen die in kerk of thuis gebruikt worden, met kruiden en groenten voor op tafel en de verhalen daarbij.

Meer inspiratie over groene kerk-en kloostertuinen die te bezoeken zijn?

Kijk  dan op  de groene website van de Raad van Kerken www.inspiratie-tuinen.nl (een samenvoeging van www.kerktuinen.nl en www.kloostertuinen.nl). Daar vind je ook inspiratie om zelf van een stukje aarde een tuin van betekenis aan te leggen, in het spoor van kloostertuinen. En om recht te doen aan de aarde waarvan en waarop wij leven.

Of wandel  -om groene inspiratie opte doen -in de -deels openbare - tuinen in :

  • Egmond-Binnen:
    de  Benedictijnen van de St. Adelbert-abdij (vele soorten oude vruchtbomen, kruiden, vlindertuin, plukbloemen, eigen bio-groenteteelt).
  • Huijbergen:
    de tuinen van de  (franciscaanse ) broeders van Huijbergen die, samen met  enkele bewoners van het voormalige 'milieuklooster' Stoutenburg, een fraaie perma-cultuurtuin met kruiden, groenten, fruit en bloemen hebben aangelegd, een tiny-forest en een deel van een grasveld omzetten voor schooltuintjes.
  • Handel De Weyst:
    het voormalige Kapucijnenklooster met kloostertuin is nog steeds een schoolvoorbeeld van een 'historische kloostertuin' met een moestuin, fruit, bloemen en een stilte-bos, beheerd door de familie Bachrach met vrijwilligers.
  • Oosterhout:
    priorij van de Norbertinessen Catharinadal (alleen met rondleidingen te bezoeken)  die  8 ha maïsland omzetten  in een wijngaard en de moestuin met vergeten groenten en een uitgebreide kruidentuin opnieuw aanlegden, bijenkasten plaatsten bij een wadi en ruimte voor natuur bieden.
  • Berne:
    de openbare heemtuin van de Norbertijnen in Berne.

Zie ook:

N.B.: De uitgeverij Berne Media maakte een filmpje van de boekpresentatie:

 · door Tini Brugge, 2021 – groene websites van de Raad van Kerken