Peter Builtjes, 9 juni 2021
Vandaag , 5 juni, is het Wereldmilieu dag, en begin ik aan deze column. De klimaat- crisis is veel in het nieuws, hoewel de corona-crisis de boventoon voert. De kabinetsformatie stemt me niet hoopvol over een goede Nederlandse aanpak van de klimaat-crisis, maar ja, dan hadden de mensen ook meer op andere partijen moeten stemmen, en dat deden ze niet. Zoals een politicus zei: ik weet wel wat ik voor klimaatmaatregelen moet nemen, maar ik weet niet hoe ik dan herkozen kan worden. Optimistisch ben ik dus niet, zeker niet als je ziet hoe weinig de CO2-emissies tijdens de toch ingrijpende corona-maatregelen zijn afgenomen, en hoeveel de emissies van broeikasgassen moeten afnemen om binnen de 2 graden opwarming te blijven.
Andere manier van leven
Gelukkig zijn er ook positieve ontwikkelingen. Joe Biden ( maar het was bijna toch weer Trump geworden!), de New Green Deal, de gewonnen rechtszaak tegen SHELL, de grotere acceptatie dan pak weg 10 jaar geleden dat er sprake is van een klimaatcrisis. Maar, als we echt de klimaatcrisis gaan aanpakken zal ons leven, onze maatschappij er anders gaan uitzien. We kunnen dan niet op de manier doorleven zoals we dat nu doen, er zijn grenzen aan de groei. We zullen minder energie moeten gaan gebruiken, minder spullen moeten gaan kopen, minder moeten gaan vliegen, autorijden etc etc. Maar dat willen velen ( de meesten?) van ons, denk ik, eigenlijk niet. Waarom zouden we onze manier van leven moeten veranderen, waar doen we het voor?
Om de aarde te redden klinkt redelijk vaag. Voor onze kinderen is een argument dat dichter bij ons ligt. We willen toch niet dat we de toekomst van onze kinderen kapot maken, dat zij letterlijk met de rotzooi blijven zitten? Toch zijn we geneigd te denken: “Maar over 10-20 jaar zal het toch nog wel meevallen, dat klimaat, het gaat toch geleidelijk, het zal onze tijd nog wel duren…”.
Bedenk dat we voorouders zijn
Mijn jongste kleinzoon zit op mijn schoot, ik lees wat voor, doe gek met hem, hij is 3 jaar, en ik ben 72 jaar. Over 70 jaar heeft hij een kleinzoon op schoot, en zegt tegen hem: ik had een opa Peter, en daar zat ik bij op schoot, en die zei….. Die kleinzoon van mijn kleinzoon zal nog leven rond het jaar 2170. Zoals het nu gaat zal de aarde rond 2100 zo’n 3 tot 4 graden warmer zijn, en over 2170 durf ik niet na te denken. Maar ik voel op dit moment wel een zorgplicht voor die man die nog leeft in 2170, ik moet voor hem een zorgplicht voelen, ik moet toch een goede voorouder zijn? Waar doen we het voor: voor de komende 5-7 generaties! Kunnen we dat perspectief, die levensvisie opbrengen? Misschien zie ik het verkeerd, maar in het christelijk geloof vind ik weinig tot niets over de opdracht om een goede voorouder te zijn. Ook in de Islam, het Jodendom, in het Boeddhisme, het Hindoeïsme vind ik niet veel. Het gaat toch vooral om je persoonlijke “verlossing”. Zogenaamde natuurreligies lijken veel meer gedachten te hebben over de zorg voor toekomstige generaties, voor het doorgeven van een gezonde, voedzame aarde. Mijn vraag : waar doen we het voor?, wordt nu een vraag: hoe krijgen we mensen zo ver dat ze zich als goede voorouders gaan gedragen? Voor verder nadenken en inspiratie, zie het boek van Roman Krznaric, “De goede voorouder”. En dan heb je natuurlijk ook nog de grootouders voor het klimaat.
Toevoeging van de redactie
Roman Krznaric hield een inleiding tijdens de Laudato Si' reflectiedag. Via deze link is zijn verhaal te bekijken en te beluisteren. Het verhaal van Roman begint op 25.00 minuten en duurt ongeveer 20 minuten.