De Amerikaanse biologe Rachel Carson schreef Silent Spring (1962) voor een groot publiek. Zij wilde dat iedereen op een toegankelijke manier kon kennis nemen van de nieuwste vorm van milieuverontreiniging, namelijk het grootschalig gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Dit gebruik bleek zoveel schadelijker en risicovoller dan de autoriteiten en de industrie wilden erkennen. Met het boek trok zij wereldwijde aandacht. Het Amerikaanse congres organiseerde hoorzittingen, waarbij zij als getuige van de natuur de politiek wakker schudde. Het vormde een startpunt voor de milieubeweging.
Silent Spring verscheen onlangs in een nieuwe vertaling als Verstild voorjaar bij uitgeverij Athenaeum, vertaald en van een nawoord voorzien door Nico Groen. 
Eerder vertaalde hij ook De Zee (2022), een andere bestseller van Carson. De boeken zijn, meer dan 60 jaar na dato, nog steeds aktueel. Tegelijkertijd drukken ze iets uit wat tijdloos is en eeuwigheidswaarde heeft. De vertalingen bieden veel leesplezier.
Alles wat Rachel Carson schreef werd nauwkeurig verantwoord. Silent Spring is een wetenschappelijk werk. Ze onderbouwde haar observaties en beweringen uitvoerig met bronverwijzingen, tientallen pagina’s lang. Begrijpelijkerwijs ontbreken die verwijzingen in Verstild voorjaar, maar helaas wordt dit slechts terloops in het nawoord vermeld. De bronnen kenmerken niet alleen haar perfectionisme; ook waren ze nodig om zich teweer te stellen tegen de claims die Carson vanuit de chemische industrie boven het hoofd hingen.
Vertaler en uitgever laten verder onbesproken waarom voor de titel Verstild voorjaar is gekozen. Bekend is dat Rachel Carson wat verbaasd reageerde toen zij in 1963 het vertaalde boek Dode Lente ontving: ze vond die Nederlandse titel niet erg aantrekkelijk. Waarschijnlijk zou zij de nieuwe titel prozaïscher en spannender gevonden hebben. Verstild voorjaar lijkt op het eerste gezicht een onbezorgde uitnodiging tot inkeer. Maar bij nader inzien voorspelt een voorjaar dat stil is geworden juist weinig goeds. Een voorjaar behoort vol geluiden en ontkiemend leven te zijn. Er is kennelijk iets onheilspellends aan de hand: het boek laat zien dat vogels sterven of zich door een te dunne eierschaal niet meer kunnen voorplanten en dat al het verweven leven – rupsen, larven, kevers – door de bestrijdingsmiddelen in de kiem wordt gesmoord. Daarin ligt de oorzaak van de verstilling.
Soms wordt het boek door recensenten aangeprezen als alarmistisch, een boek dat rampen met apocalyptische proporties voorzegt. Dat is een misvatting. Het boek schudde de wereld wakker en opende de ogen voor de gevolgen van de chemische vervuiling als de mensheid kortzichtig blijft doorgaan op dezelfde weg. Die boodschap van bewustwording spreekt nog steeds.
Wie geïnteresseerd is in de persoon van Rachel Carson en haar bronnen van inspiratie, die immers de achtergrond vormen van Silent Spring, noem ik het boek Rachel Carson, op de bres voor de aarde, dat onlangs verscheen bij KNNV Uitgeverij. Dit boek schreef ik zelf met veel plezier.
Medard Hilhorst