Theo Brand, 23 januari 2023
Groene kerken zijn in opmars. Je kunt dit zien als mode of als leuke reclame voor de kerk. “Goed bezig, die christenen” en “mooi dat ze in kerken ook duurzaam bezig zijn”. Sympathiek. De kerk als trendvolger, een instituut dat mee hobbelt en een mooi bordje bij de voordeur hangt: wij zijn een groene kerk.
Lage drempel als uitnodiging
“De drempel om groene kerk te worden is laag,” zei emeritus predikant Annemarie van Wijngaarden, voorzitter van de werkgroep Groene Kerk van de Protestantse Kerk Amsterdam, onlangs in een interview voor NieuwWij.nl. Dat stelde zij omdat nog maar 15 procent van alle protestantse kerken in Nederland groene kerk is. Haar opmerking is bedoeld als een uitnodiging en een aanmoediging om aan te sluiten en mee te doen. En dat is positief natuurlijk.
Tegelijk hoeft het ambitieniveau ook niet te laag te liggen. Gezien de urgentie van mondiale opwarming en biodiversiteitsverlies, gaat het immers om veel meer dan isoleren en wat zonnepanelen. Wie groene kerk wil zijn, moet de tekenen van de tijd verstaan naast een open Bijbel. Het gaat niet alleen om een gebouw, maar ook om de levensstijl en om de maatschappelijke en politieke stellingname van mensen in de kerkbanken. Hoe kunnen zij actief verzet bieden tegen alle destructieve krachten in de wereld? Christenen zouden juist voorop moeten lopen en daarin anderen kunnen meenemen.
De opwarming van de aarde en het verlies van plant- en diersoorten lijkt velen niet in hun ziel te raken. Ik betrap mezelf daar ook op. Ik lees erover maar al gauw bekruipt me een gevoel van machteloosheid. Wat kan ik aan deze grote problemen doen? Moet ik mezelf een vliegreis ontzeggen, terwijl anderen wel “gewoon” naar een warm eiland gaan? En is de aanschaf van een Tesla niet vooral iets voor rijke mensen? En valt het uiteindelijk misschien niet gewoon wel mee?
Concreet solidair
Steeds meer vluchtelingen zijn klimaatvluchtelingen. De westerse manier van leven leidt tot opwarming, natuurschade en ook toenemende sociale ongelijkheid. Het najagen van geld en goed domineert de wereld. Enkele multimiljardairs bezitten evenveel geld - en vervuilen ook evenveel! - als miljoenen andere mensen op aarde. Helaas valt het dus niet mee. Hoe beïnvloedt dat inzicht je keuze als consument en ook je keuze als er weer verkiezingen zijn? Hoe draagt een christen bij aan een duurzame aarde en klimaatrechtvaardigheid?
In de kerk zijn christenen onderweg naar Pasen. Dat is geen vrijblijvende pelgrimage. De veertig dagen zijn een periode van inkeer en bezinning. Hoe sta je in het geheel van de schepping? Welke gevolgen hebben persoonlijke keuzes en de eigen manier van leven voor andere mensen en de natuur? Hoe kunnen kerkmensen dat bordje ‘Wij zijn een groene kerk’ naast de kerkdeur samen (nog) beter waarmaken?
God verlost de wereld door het lijden van Christus. Dat is een mooie belijdenis. Maar wat zijn deze woorden waard als christenen niet uit hun comfortzone komen en concreet solidair zijn met de lijdende schepping? Hoe, door wie en waar wordt Christus vandaag opnieuw gekruisigd? Wat heb je aan Jezus als ‘de weg, de waarheid en het leven’ zonder navolging van Christus in een context van klimaatverandering en ecologische schade? De schepping zucht en is in barensnood. Hoe kan een christen vandaag zelf een nieuwe schepping zijn?
Foto: pixabay