Theo Brand, 22 januari 2024
In het boek De man die met dieren spreekt vertelt Eddy Mulder hoe hij met dieren is gaan communiceren. Meteen moest ik denken aan Franciscus van Assisi, de heilige die volgens de legenden met dieren kon praten. Maar Mulders ervaringen vinden nú plaats, in een tijd waarin dieren massaal worden opgehokt en industrieel verwerkt tot vlees, of die door toedoen van de mens met uitsterven worden bedreigd.
Een oprecht verhaal
Ik las fragmenten en zag en beluisterde een podcast waarin Mulder in gesprek is met oud-wereldkampioen kustroeien Janneke van der Meulen die overtuigd veganist is en als podcastmaker veel aandacht besteedt aan thema’s als gezondheid en zingeving.
“Je krijgt beelden door en die vertaal ik in een dialoog,” vertelt Mulder over zijn ontmoetingen met dieren. Hij spreekt rustig en weloverwogen en komt op een voor mij geloofwaardige manier over. Uit zijn levensverhaal blijkt dat dieren voor hem altijd al een belangrijke rol hebben gespeeld. Niets spectaculairs, laat staan iets zelfgenoegzaams. Mulder zoekt in alle rust naar woorden en vertelt naar mijn indruk een oprecht verhaal.
Ik ervaar tegelijk een grote behoefte om me kritisch te verhouden tot de bijzondere verhalen van Mulder. Is wat hij hier vertelt niet hilarisch? Is dit niet een uiting van een iets te grote verbeeldingskracht? Maar oordelen slaan vaak gedachten dicht. Dus ik verwonder me. Daarbij is het natuurlijk goed om altijd ook kritisch te blijven nadenken.
Uit het gesprek tussen Mulder en Van der Meulen blijkt dat empathie met dieren de basis is. Dat maakt het sympathiek. Op de website www.animaltalks.online van Mulder en zijn collega dierentolk Piek Stor, zijn talloze dialogen te vinden. Het begon met Hyronimus, de buizerd die dagenlang in Mulders tuin zat en die gesprekken met hem aanknoopte. Maar Mulder communiceert ook met honden, katten, ratten, een vlinder en een wolf.
Kritische reflectie
In het domein van zingeving en menselijke ervaringen komen we al gauw in omgevingen terecht waarin argumenten uiteindelijk niet doorslaggevend zijn. En gelukkig maar. De zin van het leven laat zich niet beredeneren. Het gaat om intenties, om betrokkenheid, om liefde. Als er maar wel ruimte is voor kritische reflectie.
Ik ben verwonderd over wat en hoe Mulder schrijft en vertelt. Zeker omdat hij een missie heeft. En, zo vraag ik me af: ontbreekt het vandaag in onze wereld niet juist aan ontvankelijkheid en empathische verbeeldingskracht?
“We zullen echt anders tegen dieren moeten aan gaan kijken. Dat gaat helaas niet vanzelf.”
Op de genoemde website lees ik ook een reactie op zijn boek. Ik citeer: “Als jarenlange veganist las ik veel ontroerende verhalen. Zeker een aanrader. Alleen jammer dat er in dit boek ook veel politiek activisme in voorkomt. Dit hoort hier niet in thuis.” Daarop antwoordt Mulder zonneklaar: “Helaas is politiek activisme een noodzaak om veranderingen in de maatschappij te kunnen bereiken. En je zult het met me eens zijn dat veranderingen noodzakelijk zijn. We zullen echt anders tegen dieren aan moeten gaan kijken. Dat gaat helaas niet vanzelf.”
Respect en liefde
Mulder heeft een maatschappelijke boodschap. Ik vind dat mooi aansluiten bij Franciscus’ houding tegenover dieren. “Alle schepselen op aarde voelen als wij, streven naar geluk als wij…God wenst dat wij de dieren bijstaan wanneer ze hulp nodig hebben…,” zo zou Franciscus hebben gezegd. En ook: “We hebben een hogere opdracht dieren van dienst te zijn wanneer ze ons nodig hebben… Mensen die enig schepsel Gods uitsluiten van hun compassie en medelijden, zullen op soortgelijke wijze handelen tegenover hun medemensen.”
Dieren hebben ons wat te vertellen. Ook wanneer ik ze niet begrijp en niet beschik over de gaven van Eddy Mulder. Dat hoeft ook niet. Ik vermoed dat respect en liefde voor dieren een prettige en duurzame wereld dichterbij brengt. Daarom eet ik doorgaans vegetarisch en probeer ik mijn consumptie van industrieel geproduceerde zuivel te matigen. Dat neemt niet weg dat ik weleens terug blaf naar een agressieve hond. Of dat ik een irritante mug genadeloos dood sla. Maar het zou natuurlijk zonde zijn als mijn communicatie met dieren zich slechts hiertoe zou beperken.