Spring naar inhoud

Daan Savert, 15 maart 2023

We zitten midden in de Veertigdagentijd. Een periode van soberheid, van vasten en inkeer. Waar zie ik dit jaar tijdelijk van af? De afgelopen jaren was dat onder andere koffie. Het moest immers wel een beetje pijn doen, vond ik. De laatste tijd steekt mijn ochtendhumeur echter geregeld de kop op. En dat is niet alleen voor mij afzien. Ik woon in een leefgemeenschap, en ik moet ook met mijn huisgenoten rekening houden. Ik vond het verantwoorder om dit jaar wel koffie te blijven drinken. Aan excuses lijd ik meestal geen gebrek. lees verder "Vasten: het moet wel een beetje pijn doen toch?"

Kees Tinga, 9 februari 2021

Via het PKN Magazine met de voor mij nog immer raadselachtige naam Petrus kunnen we voor deze Veertigdagentijd een ‘Vastenkalender’ bestellen. Mooi initiatief, uit de hoek van Kerk in Actie. De uitvoering is fraai en voor de inhoud wordt een beroep gedaan op de oude traditie van de Werken der Barmhartigheid, voor elke vastenweek één.

Kerk in Actie is ook medeverantwoordelijk voor de Groene Kerken campagne, dus ik ga vol verwachting op zoek naar de actualisering van vasten in de richting van natuur, milieu, klimaat en duurzaamheid. lees verder "Vastenkalender"

The Global Catholic Climate Movement komt met een bijzondere reflectie voor de vastentijd. Tijdens de bisschoppensynode over de Amazone is er gesproken over ecologische zonde. Die werd gedefinieerd als ‘een een handeling of verzuim tegenover God, onze naaste, de gemeenschap en de leefomgeving’. De Global Catholic Climate Movement heeft in een vastenkalender de boodschap van Paus Franciscus uit Laudato si’ in verband gebracht met de zeven hoofdzonden (trots, hebzucht, begeerte, boosheid, gulzigheid, afgunst en luiheid) en deze gekoppeld aan zeven deugden (nederigheid, zelfbeheersing, dankbaarheid, matigheid, geduld, naastenliefde en ijver) en perspectieven voor handeling om de aarde te genezen. lees verder "Vastentijd met reflectie op ecologische zonden en deugden"

Maar liefst 70% van de Nederlanders zit in een klimaatspagaat. Au, dat doet pijn lijkt mij. Ze willen wel groener gaan leven, maar vooralsnog blijft het bij een groen idee. Ze geven er geen invulling aan. “Ik wil best veranderen”, zeggen ze, “maar anderen doen vast niet mee.” (Trouw, 2 feb 2018) lees verder "Klimaatspagaat"

In deze weken voor Pasen bevind ik me in een select gezelschap. Samen met een onbekend aantal landgenoten doe ik aan ‘vasten’: ik onthoud me - overwegend - van alcohol, snacks en snoep, koeken en taarten en soortgelijke vormen van luxe consumptie. Vasten helpt me om beter te beseffen hoe gemakkelijk ik doorgaans het noodzakelijk levensonderhoud van smakelijke versieringen voorzie, wat eigenlijk genieten is, en gezondheid, en kwaliteit van leven, en hoe ongelijk dat allemaal is verdeeld. Aan het eind van die veertig dagen zitten sommige kledingsstukken ook wat prettiger – ik geef grif toe dat ook dat voor mij een niet onbelangrijk aspect van vasten is. lees verder "Vasten"

Onderweg

De periode op weg naar Pasen is er een van rust en inkeer. En van onthouding, afzien van de dagelijkse kost die ons als vanzelfsprekend toekomt. De lezingen uit de Bijbel in deze periode gaan over de pelgrimage van Jezus vanuit de woestijn onderweg naar Jeruzalem. In deze lezingen is aandacht voor stilte, verleiding, bevestiging, betekenis van water en licht, en bevrijding tot een waarachtig leven. Een leven in verbondenheid met je omgeving, in het licht van de Eeuwige.

Bewust naar Pasen
Onder deze noemer organiseerde De Doornse Raad van Kerken hun jaarlijkse oecumenisch vastenproject. Vorig jaar was het thema 'De weg die wij gaan'. En de opzet is: meditatieve bijeenkomsten met muziek, teksten, en stilte. Ze starten met een oecumenische Aswoensdagviering en sluiten in de Goede week af met een vesper met een iets andere opzet. Bekijk de folder Bewust naar Pasen 2019 [pdf].

U kunt met uw gemeente natuurlijk goed zelf het thema invullen.
Er is voor de Veertigdagentijd allerhande materiaal beschikbaar op www.scheppingvieren.nl. Zoals de Veertigdagenkalender of de fotomeditatie 'Stille week' van Marijke van der Giessen.
Of gebruik de brochure 'Om de Aarde' van Tini Brugge en Anita Westhuis met liturgische schikkingen en boeketten voor het C-jaar.

Ook de Protestantsekerk biedt een themapagina Veertigdagentijd & Pasen. Het jaarthema 2022 is ‘Van U is de toekomst’. Hier vindt u materialen, ideeën en activiteiten om samen met uw gemeente stil te staan bij het lijden van Christus en toe te leven naar Pasen.

Vasten en voeden
Vasten, hoort dat er ook bij? Lees de visie van Dr. Mirella Klomp.
Een aangepaste vastenmaaltijd is natuurlijk mogelijk. Een sobere maaltijd, zonder vlees, met eigen gebakken brood is vaak de basis. Maar een mens leeft niet van brood alleen.

Climate Stewards organiseerde vorig jaar ‘Vasten voor het klimaat’. Dit jaar draaien we in Nederland geen campagne, maar in Engeland is er wel een Carbon Fast. Doe je dit jaar toch weer graag mee met het vasten voor het klimaat en is de Engelse taal geen probleem? Geef je dan op voor de Carbon Fast.

Kapucijners, andere bonen en erwten, passen bij de Veertigdagentijd.
Kapucijners worden ook Trappistenvlees genoemd omdat deze monniken vegetariërs zijn en deze bonen ook vaak op hun menu staan. Ze zitten vol met vlees-vervangende eiwitten. Geen vlees eten is nog steeds passend in de vastentijd. Om stil te staan bij het lijden van mensen, armoede en honger, en tevens het lijden en de uitputting van de aarde en dieren.

Op www.sameneerlijketen.nl staan passende recepten voor de 40-dagentijd. Bijvoorbeeld een woestijnsoep, bonengerechten en andere maaltijden met soms Bijbelse ingrediënten, altijd passend bij het seizoen. Vanwege de duurzaamheid en om de smaak van geloof op het spoor te komen. Een spoor met aandacht voor hongersnood en de schepping die zucht.

Vasten zonder bloemen?
In kloosters werden van oudsher geen bloemen gebruikt in deze periode en zweeg het orgel. De PKN-kerk in Almen besloot vorig jaar om het boektet in de kerk, dat na de viering  naar een zieke of jarige gaat, in de Veertigdagentijd te vervangen door een voedselpakket van de Wereldwinkel. Dat betekent tevens een duurzame vorm van diaconie aan de schepping.

Wilt u toch liturgische schikkingen maken met takken en bloemen van het seizoen: kijk dan op www.symbolischschikken.nl. De website biedt een groot aantal voorbeelden aan de hand van thema’s en Bijbelteksten die in dit jaar (het C-jaar) gelezen worden in katholieke en protestante kerken.

Ook de PKN heeft weer een mooie brochure voor u klaar liggen. Deze is te bestellen via www.protestantsekerk.nl.

En verder ...

Ook Kerk in Actie heeft dit jaar weer een 40-dagen actie 'Alles komt goed'. Het thema van dit jaar lijkt onhaalbaar, voor veel mensen op deze wereld is het misschien moeilijk te geloven na jaren van uitbuiting en tegenslag. Tegelijk kunnen het ook woorden van hoop zijn, want God belooft ons een nieuwe wereld zonder pijn en verdriet.

En bij Tearfund ligt een veertigdagenpakket voor je klaar. Inclusief de bekende kalender, met voor iedere dag in de veertigdagentijd een bijbelse overdenking, 'n weetje of een tip over hoe je een eerlijke en bewuste leefstijl in de praktijk brengt. Alles om je te inspireren in de tijd voor Pasen. Maar ook daarna nog bruikbaar.

Jezuïeten organiseren een digitale 40-dagen retraite, geïnspireerd door de ignatiaanse spiritualiteit . Als deelnemer aan deze retraite ontvang je in de adventstijd dagelijks een gebedsmail, waarin de meditatie voor de volgende dag staat.
Ook tijdens de 40-dagenretraite 2022 bieden zij zeven zaterdagen een geleide meditatie aan via Zoom. De auteur van de adventsretraite, Myriam Van den Eynde, zal ons daarin voorgaan.

De Vastenactie ondersteunt mensen in ontwikkelingslanden die zich inzetten voor een rechtvaardiger, humaner en welvarender samenleving. Solidariteit met medemensen in nood is een wezenskenmerk van kerkzijn. De projecten die Vastenactie ondersteunt, komen dan ook ten goede aan alle mensen, zonder onderscheid in geloof, afkomst of sekse. Ze zijn over het algemeen kleinschalig, sociaaleconomisch van aard en zoveel mogelijk gericht op zelfhulp.

Mirjam van der Vecht biedt tijdens de veertigdagentijd bijbelmeditaties aan: Leren van bomen – 50 gesproken Bijbelmeditaties. 50 dagen lang ontvang je elke dag een gesproken meditatie over een Bijbelse boom. Bij deze podcasts hoort het boek Leren van bomen en je ondersteunt met je aanschaf hiervan tevens de aanplant van een nieuw bos in Peru in samenwerking met natuurorganisatie A Rocha.

Voor de Goede Week biedt vierpasen.nl veel materiaal en inspiratie. Bijvoorbeeld de mogelijkheid om de Kruisweg van Titus Brandsma te bidden. In een speciaal daarvoor gemaakte video zijn de staties te volgen van de lijdensweg van Christus naar het kruis.

~